Odznaczenie Romana Gierki – więźnia obozu w Żabikowie przez wojewodę wielkopolskiego

16 lipca br. wojewoda wielkopolski Łukasz Mikołajczak odwiedził obchodzącego w tym roku 100. rocznicę urodzin Romana Gierkę – najstarszego żyjącego żołnierza Armii Krajowej z ziemi obornickiej, więźnia obozu w Żabikowie oraz KL Gross-Rosen. Wojewoda wręczył jubilatowi medal „Obrońcy Ojczyzny 1939-1945” przyznany przez Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz pamiątkową szablę.

Roman Gierka urodził się 20 stycznia 1920 r. w Obornikach Wlkp. gdzie uczęszczał do szkoły powszechnej oraz wydziałowej. Od 1931 r. był uczniem Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Poznaniu a następnie Miejskiej Szkoły Handlowej. W 1936 r. wstąpił do Związku Harcerstwa Polskiego (ZHP), był drużynowym Harcerskiej Drużyny Żeglarskiej. Od czerwca 1937 r. był członkiem Komendy Hufca ZHP w Obornikach Wlkp. W 1939 r. działał w Pogotowiu Wojennym Harcerzy, ewakuowany podczas kampanii wrześniowej pod Kowel, powrócił po zakończeniu działań wojennych do Obornik.

W październiku 1939 r. wspólnie z podharcmistrzem Bolesławem Skotarczakiem utworzył Tajną Organizację Harcerską (TOH), która działała w Obornikach i w Rogoźnie. Organizacja zajmowała prowadzeniem tzw. małego sabotażu oraz nasłuchem rozgłośni z Tuluzy i BBC oraz wydawaniu „Biuletynu Radiowego”. W kwietniu 1944 r. TOH włączono do Szarych Szeregów jako Hufiec Oborniki, którego komendantem został harcmistrz Jan Miękus. Roman Gierka, który od jesieni 1940 r. redagował pismo dla brytyjskich jeńców wojennych, osadzonych w obozie w Obornikach, został nowym komendantem Hufca Oborniki, po aresztowaniu przez Niemców Jana Miękusa w 1943 r. W październiku 1943 r. został zaprzysiężony przez ppor. Gerharda Bukowskiego do Armii Krajowej (AK). Opracowywał meldunki informacyjne dla AK dotyczące personaliów urzędników niemieckich i ich adresy. Źródłem tych informacji była dla niego praca w banku, do której został skierowany podczas okupacji niemieckiej. Prowadził rozmowy na temat przekazania do AK harcerzy z Szarych szeregów do pomocniczej służby wojskowej.  Od marca 1944 r. pełnił dodatkowo funkcję referenta Referatu Wojskowego W Obwodzie AK w Obornikach.

Aresztowany przez Niemców 8 sierpnia 1944 r. w ramach Aktion Apfelbach został tego samego dnia osadzony w obozie karno-śledczym w Żabikowie, skąd zabierany był na przesłuchanie poznańskiej placówki gestapo w Domu Żołnierza. 27 października 1944 r. został deportowany do  KL Gross-Rosen skąd 13 listopada 1944 r. został wysłany do podobozu  Hartmannsdorf. 16 lutego 1945 r. został wysłany w marszu ewakuacyjny do KL Buchenwald, gdzie został wyzwolony przez Amerykanów 11 kwietnia 1945 r.

Po zakończeniu wojny powrócił do Obornik Wlkp., w których mieszka do dziś. Pracował na różnych stanowiskach kierowniczych w przemyśle drzewnym i drobiarskim. Aktywnie działał w organizacjach społecznych i kombatanckich. Za swoją działalność konspiracyjną podczas okupacji niemieckiej odznaczony został: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Oświęcimskim, Krzyżem Armii Krajowej, Medalem Wojska, Srebrnym Krzyżem Zasługi dla ZHP z Rozetą i Mieczami.

Źródło: „Encyklopedia Konspiracji Wielkopolskiej 1939-1945”, pod red. M. Woźniaka, Poznań 1998

Materiały ze zbiorów Muzeum Martyrologicznego w Żabikowie