- START
- Wstęp
- Ofensywa wiślańsko-odrzańska
- Ewakuacja Niemców z Kraju Warty
- Ucieczka Niemców z Poznania i Wielkopolski
- Likwidacja więzienia Radogoszcz w Łodzi
- Wymordowanie ostatnich więźniów w Chełmnie
- Egzekucje więźniów obozu w Żabikowie w styczniu 1945 r.
- Likwidacja obozu żabikowskiego
- Ewakuacja kolejowa więźniów obozu
- Ewakuacja piesza
- Obóz koncentracyjny Sachsenhausen
- Ewakuacja więzienia przy ul. Młyńskiej
- Egzekucja w dniu 22 stycznia 1945 r.
- Wizja lokalna
- Pogrzeb ofiar
- Bibliografia
Egzekucja w dniu 22 stycznia 1945 r.
W dniu 22 stycznia 1945 r., już po likwidacji obozu karno-śledczego, na cmentarzu w Żabikowie dokonano egzekucji 33 Polaków pochodzących z okolic Makowa Mazowieckiego. Zbrodnia dokonana została przez bliżej nieznany oddział SS, który eskortował więźniów z więzienia w Działdowie. Bliższe szczegóły sprawy nie są do końca znane. Wiadomo, że transportowano ich drogą kolejową przez Toruń, Inowrocław, Gniezno do Poznania. Na Dworcu Głównym w Poznaniu zostali odłączeni od transportu i przyprowadzeni na teren obozu żabikowskiego. W związku z tym, że więzienie już nie funkcjonowało, więźniów zaprowadzono na teren cmentarza w Żabikowie i rozstrzelano.
Mapa z zaznaczoną drogą, jaką z Makowa Mazowieckiego do Żabikowa przebyli więźniowie zamordowani w dniu 22 stycznia 1945 r., [w:] Stanisław Łaguna, „Morderstwo masowe dokonane przez Niemców na cmentarzu w Żabikowie w świetle rozważań sądowo-lekarskich”, Poznań 1945, mps pracy habilitacyjnej, s. 102
Protokół zeznania zawiadowcy cmentarza katolickiego w Żabikowie Wojciecha Tuliszki, złożonego przed sędzią okręgowym Józefem Rzędowskim w dniu 28 maja 1946 r., dotyczący rozstrzelania Polaków w dniu 22 stycznia 1945 r. Ze zbiorów Instytutu Pamięci Narodowej
W dniu 22 stycznia 1945 r. na cmentarzu parafialnym w Żabikowie m.in. zostali rozstrzelani:
Józef Lenda, ur. 17 stycznia 1903 r., pochodził ze wsi Ryki;
Jan Skrobecki, ur. 3 czerwca 1904 r., ze wsi Ryki;
Stanisław Wąsowicz, ur. 3 marca 1890 r., z Krasnosielca;
Piotr Krajewski, ur. 26 listopada 1891 r., z Krasnosielca;
Stanisław Stachelek, ur. 20 grudnia 1926 r., z Turośli;
Wasil Kriwuszyn, ur. 17 marca 1914 r. w Dniepropietrowsku;
Hubert Głębica, ur. 11 listopada 1925 r., z Krasnosielca;
Branisław Kaczorek, ur. 14 maja 1912 r., z Krasnosielca;
Mieczysław Grabowski, ur. 9 lipca 1902 r., ze wsi Pienice;
Paweł Buda (?);
Hieronim Kaczyński, ur. 22 grudnia 1906 r., z Krasnosielca;
Władysław Chrzanowski, ur. w 1898 r., ze wsi Pienice,
Mieczysław Bratkiewicz, ur. 8 grudnia 1911 r., z Sielca;
Albin Fabisiak, ur. 15 grudnia 1906 r., z Krasnosielc;a
Dominik Pawłowski, ur. 1 listopada 1915 r., z Sielca;
Stefan Zakrzewski, ur. 20 grudnia 1906 r. w Kobylinku
Bolesław Fęski, ur. 17 kwietnia 1919 r., z Krasnosielca.
Gryps znaleziony przy zwłokach Albina Fabisiaka, mieszkańca Krasnosielca, zamordowanego 22 stycznia 1945 r. w Żabikowie. Fot. Stanisław Łaguna, [w:] „Morderstwo masowe dokonane przez Niemców na cmentarzu w Żabikowie w świetle rozważań sądowo-lekarskich”, Poznań 1945, mps pracy habilitacyjnej, s. 102
Notatka z notesu znalezionego przy zwłokach Bolesława Fęskiego, mieszkańca Krasnosielca, zamordowanego 22 stycznia 1945 r. w Żabikowie. Fot. Stanisław Łaguna, [w:] „Morderstwo masowe dokonane przez Niemców na cmentarzu w Żabikowie w świetle rozważań sądowo-lekarskich”, Poznań 1945, mps pracy habilitacyjnej, s. 19
Zdjęcie z ekshumacji dokonanej w dniach 28‒29 maja 1945 r. na cmentarzu katolickim w Żabikowie. Fot. ze zbiorów Instytutu Pamięci Narodowej
Osoby rozstrzelane w dniu 22 stycznia 1945 r.
Mieczysław Grabowski, żonaty, rozstrzelany na cmentarzu żabikowskim 22.01.1945 r.
Piotr Krajewski, pisarz gminny, żonaty, rozstrzelany na cmentarzu żabikowskim 22.01.1945 r.
Dominik Pawłowski, rolnik, rozstrzelany na cmentarzu żabikowskim 22.01.1945 r.
Jan Skrobecki, rolnik, żonaty, rozstrzelany na cmentarzu żabikowskim 22.01.1945 r.