Skip to content

DOTACJE

Uprzejmie informujemy, że rozpoczynamy rozbudowę Muzeum w Żabikowie. W związku z tym korzystanie z zasobów Archiwum będzie w najbliższym czasie utrudnione. Muzeum oraz teren byłego obozu pozostają dostępne dla zwiedzających.

Wystawa czasowa „Nigdy wojny. Tematyka martyrologiczna w twórczości Józefa Gosławskiego”

Szanowni Państwo Przypominamy, że tylko do 30. kwietnia 2024 r. będzie można zwiedzić wystawę czasową „Nigdy wojny. Tematyka martyrologiczna w twórczości Józefa Gosławskiego”. Wystawa przybliża postać wybitnego artysty, rzeźbiarza – twórcy miedzy innymi pomnika Nigdy wojny stojącego się na terenie byłego obozu karno – śledczego w Żabikowie, medaliera – autora medalu 1939 rok oraz Majdanka z 1941 r. i projektanta monet z okresu PRL: miedzy innymi niklowej pięciozłotówki z wizerunkiem Rybaka oraz milenijnej stuzłotówki z wizerunkami Mieszka i Dąbrówki z 1966 r. Na wystawie prezentowane są prace z poznańskiego okresu twórczości J. Gosławskiego a także jego twórczość w ujęciu martyrologicznym, medalierskim oraz numizmatycznym. Zaprezentowane eksponaty pochodzą ze zbiorów rodzinnych Marii Anny Rudzkiej – córki Artysty, a także Muzeów: Narodowego w Poznaniu, Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości w Poznaniu oraz z Muzeum Miejskiego Wrocławia. Wystawie towarzyszy katalog autorstwa dr Marii Anny Rudzkiej oraz Renaty Wełniak z unikalnymi, bo nigdzie do tej pory nie publikowanymi szkicami i projektami pomników, a także medali zaprojektowanych przez Józefa Gosławskiego. Zapraszamy do zwiedzania.

Interaktywna mapa miejsc martyrologii Polaków w powiecie poznańskim w latach 1939-1945

12 września 1939 r. do Poznania wkroczyły główne siły wojsk niemieckich. Od tego dnia przez kolejne pięć i pół roku Polacy doświadczali okrucieństw i terroru niemieckiej nazistowskiej okupacji. Brutalność tych dni odczuł każdy polski dom i każda rodzina. Oprócz losów ludzkich wojna wpłynęła także na miejsca – zmieniała topografię miast, miasteczek i wsi, niszczyła budynki, czy nadawała im mroczny charakter poprzez umieszczanie w nich instytucji szerzących przemoc i eksterminację. Wojna znaczyła ofiarami place miast i leśne dukty Palędzia, Zakrzewa, Bogucina, Wypalanek pozostawiając masowe mogiły ofiar niemieckich prześladowań w gąszczu drzew. Dziś, 80 lat po wydarzeniach z czasów drugiej wojny światowej w miejscach tych, które mijamy codziennie w naszej najbliższej okolicy, stoją pomniki i tablice upamiętniające ofiary prześladowań. Niniejsza mapa prezentuje wybór miejsc związanych z martyrologią polskich mieszkańców tzw. Kraju Warty we współczesnych granicach powiatu poznańskiego. W przewodniku znajdziemy dobrze znane Poznaniakom budynki, których charakter w czasie okupacji 1939–1945 był zgoła odmienny od obecnego, a także miejsca, które na zawsze zmieniły krajobraz stolicy Wielkopolski – Fort VII oraz obóz karno-śledczy w Żabikowie. Niewielki przewodnik pozwoli Państwu zgłębić historię powiatu, zachowując jednocześnie pamięć o ofiarach totalitaryzmu nazistowskiego. Jest on także odpowiedzią na wzrost zainteresowania miejscami martyrologicznymi. Prezentowana mapa nie obejmuje miejsc związanych z funkcjonowaniem w okresie okupacji niemieckiej w Poznaniu i jego najbliższej okolicy obozów pracy przymusowej dla Żydów. Temu tematowi poświęcona jest oddzielna mapa wydana przez Muzeum Martyrologiczne w Żabikowie.

Nigdy więcej wojny! Konferencja w Muzeum Martyrologicznym w Żabikowie

Forma: zajęcia stacjonarne   Szanowni Państwo, zapraszamy nauczycielki i nauczycieli uczących przedmiotów: historii, HiT-u, etyki, plastyki, języka polskiego. Cele, po zajęciach uczestnik: Treści:    Autorzy programu: Agata Matyjasek, Alina Janiszewska, Renata Wełniak, Krzysztof Ciechanowski, dr hab. Jarosław Janas prof. UO, Jacek Nawrocik Współpraca: Muzeum Martyrologiczne w Żabikowie oraz Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Poznaniu Termin: 9 grudnia 2023 r.,  godz. 10:30‒13:30 Miejsce: Muzeum Martyrologiczne w Żabikowie Liczba godzin: 4 Kierownik: Alina Płaziak-Janiszewska, nauczyciel konsultant ds. etyki, bibliotekoznawstwa i edukacji teatralnej, e-mail: alina.janiszewska@odnpoznan.pl,  tel.: 618 584 733, tel. kom.: 508 381 684 Więcej informacji nt. wydarzenia na stronie internetowej ODN w Poznaniu.  Szczegóły wydarzenia Data rozpoczęcia 09-12-2023 10:30 Grupa, termin Grupa 1. 9.12.2023, godz. 10:30-13:30 Symbol wydarzenia K22

Nigdy wojny. Tematyka martyrologiczna w twórczości Józefa Gosławskiego

Zapraszamy do zwiedzenia wystawy czasowej pt. „Nigdy wojny. Tematyka martyrologiczna w twórczości Józefa Gosławskiego”, która od 8 listopada br. prezentowana będzie w Muzeum Martyrologicznym w Żabikowie. W 2023 r. mija 60 lat od śmierci Artysty oraz w dniu 4 listopada 2023 r. przypada 67. rocznica uroczystego odsłonięcia pomnika Nigdy wojny upamiętniającego ofiary niemieckiego nazistowskiego obozu karno-śledczego w Żabikowie. Przypadające w tym roku rocznice stały się dla nas inspiracją do przygotowania wystawy poświęconej twórcy monumentu –  Józefowi Gosławskiemu, którego działalność artystyczna obejmowała różne dziedziny sztuki. Tworzył pomniki, rzeźby portretowe, karykatury, rysunki oraz  małe formy: medale i numizmaty. Jako wybitny projektant monet opracował te najbardziej znane, które wprowadzone zostały do obiegu w okresie PRL: 5 zł z wizerunkiem rybaka, 10 zł z Mikołajem Kopernikiem oraz okolicznościową, srebrną 100-złotówkę z Mieszkiem i Dąbrówką – wyemitowaną przez Narodowy Bank Polski w 1966 r. z okazji obchodów Tysiąclecia Państwa Polskiego. Wystawa ta przedstawia wybitnego Artystę, jego lata spędzone w Poznaniu oraz twórczość w ujęciu martyrologicznym, medalierskim i numizmatycznym. Prezentowane na wystawie prace J. Gosławskiego pochodzą ze zbiorów rodzinnych Anny Rudzkiej, córki Artysty, oraz wypożyczone zostały z muzeów: Muzeum Narodowego w Poznaniu, Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości oraz Muzeum Miejskiego Wrocławia. Nigdy wojny – katalog wystawy https://zabikowo.eu/wp-content/uploads/2023/11/goslawski_zaproszenie.mp4 Ekspozycję można zwiedzać od 8 listopada 2023 r. do końca kwietnia 2024 r.  Kuratorzy wystawy: Renata Wełniak, Krzysztof Ciechanowski Aranżacja wystawy: dr hab. Jarosław Janas prof. UO Opieka merytoryczna: dr Anna Rudzka Wystawę sfinansowano ze środków Województwa Wielkopolskiego. Wirtualny spacer po wystawie – ZAPRASZAMY Teren byłego obozu w Żabikowie, przełom lat 50./60. XX w. Fot. ze zbiorów Muzeum Martyrologicznego w Żabikowie Józef Jan Gosławski Urodził się 24 kwietnia 1908 r. w miejscowości Polanówka, gm. Wilków, woj. lubelskie. Jego rodzicami byli Antoni i Stefania z Łuszczyńskich. Edukację artystyczną rozpoczął w Szkole Rzemiosł Budowlanych w Kazimierzu Dolnym. Kontynuował ją w Państwowej Szkole Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego w Krakowie, którą ukończył w 1932 r. W tym samym roku rozpoczął studia w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w pracowni Xawerego Dunikowskiego. W październiku 1934 r. przeniósł się na Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie do pracowni Tadeusza Breyera. Dzięki pomocy pracowników Kancelarii Cywilnej Prezydenta RP Ignacego Mościckiego – Stefana Głuchowskiego i Jana Sampolskiego  otrzymał stypendium do Włoch. W 1937 r. zdobył  dyplom Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Rzymie. Podczas pobytu we Włoszech dużo podróżował i studiował sztukę starożytną i renesansową. Pozostawał w bliskich kontaktach z rzeźbiarzem i medalierem,  Antonim Madeyskim, nieformalnym „ambasadorem” przebywających we Włoszech polskich artystów. Dzięki jego wsparciu w Rzymie powstała Polska Organizacja Artystów Plastyków „Kapitol”, której Józef Gosławski został wiceprezesem. W lecie 1939 r. powrócił do Polski, aby od 1 września 1939 r. objąć stanowisko konserwatora na Zamku Królewskim w Warszawie.  Józef Gosławski 1908-1963 Ten plan pokrzyżował wybuch II wojny światowej. Okres okupacji niemieckiej spędził w rodzinnej Wąwolnicy. To właśnie tam stworzył medale Bolesław Chrobry (1940 r.), medalion Rota (1941 r.), medalion Pamięci jeńców wojennych z wojny światowej 1939–1945 [1] (1943 r.) oraz medal Majdanek (1944 r.). Po wojnie uczestniczył w pracach renowacyjnych fasady zabytkowej kamienicy „Pod Świętym Mikołajem” w Kazimierzu Dolnym. Od 1 września 1947 r. pracował w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu, gdzie do 1950 r. był  kierownikiem Pracowni Rzeźby w Metalu na Wydziale Rzeźby i Sztuki Wnętrza. W 1952 r. otrzymał Srebrny Krzyż Zasługi za wykonanie w technice narzutu rzeźby figuralnej Muzyka na kamienicy MDM przy ul. Koszykowej 34/50 w Warszawie. W tym samym roku został wybrany prezesem Okręgu Poznańskiego Związku Polskich Artystów Plastyków – stanowisko to sprawował przez dwie kadencje. Jednocześnie tworzył dzieła monumentalne m. in. pomniki: Nigdy wojny na terenie byłego obozu karno-śledczego w Żabikowie (odsłonięty w 1956 r.), pomnik Adama Mickiewicza w Gorzowie (odsłonięty w 1957 r.). W tym samym czasie stworzył ceramiczne  Stacje Męki Pańskiej do kościoła pw. św. Jana Kantego w Poznaniu. W Poznaniu mieszkał do grudnia 1956 r. Przeniósł się wraz z rodziną do Warszawy i zamieszkał na Saskiej Kępie. Brał  udział w wystawach krajowych i zagranicznych oraz uczestniczył w konkursach artystycznych, m.in.  na projekt Międzynarodowego Pomnika Ofiar Obozu Auschwitz II-Birkenau (1957 r.),  w konkursie na projekt pomnika Bohaterów Warszawy (I etap – 1958 r. i II etap – 1959 r.)  oraz w konkursach na projekty monet:  tej najbardziej popularnej 5-złotowej z rybakiem i 100-złotowej z  wizerunkiem Mieszka i Dobrawy. W 1961 r. został wybrany na prezesa Sekcji Rzeźby Zarządu Głównego ZPAP. W uznaniu jego twórczych osiągnięć w  1961 r. otrzymał doroczną nagrodę III stopnia Ministra Obrony Narodowej za serię medali o tematyce patriotycznej i wojennej. Zmarł 23 stycznia 1963 r. w Warszawie. Jego grób znajduje się na Starych Powązkach w Warszawie. [1] Józef Gosławski medal wykonał w 1943 r. Uzupełnił go w latach powojennych dodając rok zakończenia II wojny światowej: 1945 Józef Gosławski 1908-1963

Żydzi. Historia i pamięć

Żydzi. Historia i pamięć

80 lat po likwidacji obozów pracy przymusowej dla Żydów w przestrzeni miast
i miasteczek na terenie dzisiejszej Wielkopolski można wciąż odnaleźć materialne ślady tragicznej historii Żydów przymuszanych do ciężkiej fizycznej pracy przez okupanta niemieckiego w latach 1939-1943. Wielu śladów sami mieszkańcy tych obszarów nie są świadomi, a tylko gdzieniegdzie o funkcjonującym w czasie wojny obozie przypomina tablica upamiętniająca żydowskich robotników przymusowych.