16 maja 2025 roku w Muzeum Martyrologicznym w Żabikowie odbyła się uroczysta gala wręczenia nagród laureatom Wojewódzkiego Konkursu Historyczno-Literackiego „Wielkopolanie w czasie II wojny światowej”. Wydarzenie zgromadziło licznych zaproszonych gości. Podczas uroczystości głos zabrali przedstawiciele instytucji organizujących konkurs: dr Anna Ziółkowska – dyrektor Muzeum Martyrologicznego w Żabikowie, Marcin Zabłocki – dyrektor Szkoły Podstawowej nr 2 w Mosinie oraz Dorota Franek – Zastępca Burmistrz Miasta Luboń, a także dr hab. Danuta Konieczka-Śliwińska, prof. UAM – przewodnicząca komisji konkursowej. Następnie wręczono nagrody laureatom: Wyróżnienia otrzymali: Laureaci mieli również okazję zaprezentować swoje prace podczas gali. Jeszcze raz serdecznie gratulujemy wszystkim nagrodzonym!
Przez cały maj zapraszamy szkoły ponadpodstawowe do skorzystania z bezpłatnej lekcji muzealnej „Wracam, ale dokąd?” w związku z przypadającą w tym roku 80. rocznicą zakończenia II wojny światowej. Czy koniec wojny oznaczał powrót do dawnego życia? A może nowy początek? Jak wyglądały powroty do domów, do rodzin, do kraju po zakończeniu działań wojennych. Czy można było być tą samą osobą, gdy doświadczyło się takiego zła? Na te pytania postaramy się znaleźć odpowiedź podczas lekcji muzealnej. Zastanowimy się również na tym, jaka rzeczywistość czekać może naszych sąsiadów zza wschodniej granicy. Aby skorzystać z oferty wystarczy zadzwonić pod numer +48 61 813 06 81 lub napisać e-maila na adres: rezerwacje@zabikowo.eu i umówić się na dogodny dla Państwa termin.
Jak co roku Muzeum Martyrologiczne w Żabikowie włącza się w Akcję Żonkile, której inicjatorem jest Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Z tej okazji zapraszamy Państwa na bezpłatny wykład popularnonaukowy pt. S’brent, undzer shtetl brent / Gore, nasze miasteczko gore. Poezja o getcie. Podczas spotkania zapoznamy się z wybranymi utworami poetyckimi powstałymi w getcie warszawskim. Przyjrzymy się poruszanym w nich tematom, ukazanym emocjom oraz spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, czy poezję z tamtego okresu można traktować jako źródło historyczne. Zatrzymamy się również przy sylwetkach autorów tych wierszy i ich roli w życiu społeczności żydowskiej w zamkniętej dzielnicy. Wykład odbędzie się 26 kwietnia 2025 roku o godzinie 11:00 w siedzibie Muzeum. Wstęp wolny!
Ze smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci Mariana Turskiego, Ocalałego z Zagłady, historyka, redaktora tygodnika „Polityka” i wiceprzewodniczącego Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej, przyjaciela Muzeów – Miejsc Pamięci. Jako były więzień getta w Łodzi szczególną troską otaczał Chełmno, dzięki jego osobistemu zaangażowaniu doszło do przyłączenia Oddziału do Muzeum Martyrologicznego w Żabikowie. Marian Turski położył ogromne zasługi dla budowania stosunków polsko–żydowskich. Jako świadek historii ostrzegał przed rosnącym radykalizmem i nawoływał do niepozostawania obojętnym wobec nienawiści i przemocy. Podczas uroczystości 75. Rocznicy pierwszego transportu Ofiar do Kulmhof mówił: „Czy pomożemy pomóc Europie to zapamiętać? Musimy! To nasz najświętszy obowiązek wobec Was, zagazowani i rozstrzelani, nasi ojcowie i matki, nasi bracia i nasze siostry. Gdybym dziś milczał, to jakbym ponownie zakopał w ziemię wasze życzenie, wasz testament, waszą ostatnią wolę.”
Historia Miny i Jakuba to przejmująca opowieść o ludzkiej sile, odwadze i determinacji w obliczu niewyobrażalnych przeciwności. Poznali się oni w ruinach powojennej Polski, przeszli przez piekło Holokaustu i przetrwali dziewięć obozów koncentracyjnych, w tym Płaszów i Auschwitz – symbole totalitarnego terroru XX wieku. Po wojnie Mina i Jakub, pozbawieni rodziny, domu i dobytku, stawiali czoła trudnościom odbudowy życia w komunistycznej Polsce. Mimo traumy i przeciwności losu stworzyli rodzinę, która stała się fundamentem ich nowej egzystencji. W latach sześćdziesiątych emigrowali do Australii, poszukując wolności i lepszego życia dla siebie i swoich dzieci. W nowym kraju, daleko od ojczystych stron, zbudowali na nowo swoje życie, pokazując, że miłość i wytrwałość mogą pokonać nawet największe cierpienie. Ich dziedzictwo zostało zgłębione przez córki, Adelę i Fredę, które badały życie swoich rodziców oraz ich wpływ na kolejne pokolenia. Historia Miny i Jakuba jest świadectwem siły ducha ludzkiego oraz potężnym przypomnieniem o konieczności zachowania pamięci o przeszłości, aby zrozumieć teraźniejszość i budować lepszą przyszłość.
15 stycznia 2025 roku odbyły się obchody 80. rocznicy ewakuacji i likwidacji obozu karno-śledczego w Żabikowie. Wydarzenie rozpoczęto złożeniem kwiatów na zbiorowej mogile na żabikowskim cmentarzu. W Katolickiej Szkole Podstawowej nr 6 w Luboniu zorganizowano sesję historyczną, w której uczestniczyli przedstawiciele władz, instytucji, kombatanci, młodzież oraz rodziny byłych więźniów. Prelekcje wygłosili: Dodatkowo zaprezentowano książkę Zbigniewa Cofty pt. „Paciorki pamięci. Ks. Czesław Cofta – droga do męczeństwa”. Dalsza część uroczystości odbyła się na terenie byłego obozu w Żabikowie. Dr Anna Ziółkowska, Dyrektor Muzeum Martyrologicznego, przypomniała o wspólnej odpowiedzialności za pamięć historyczną. Przemówienia wygłosili również I Wicewojewoda Wielkopolski – Karolina Fabiś-Szulc oraz Burmistrz Lubonia – Małgorzata Machalska, która podkreśliła rolę młodego pokolenia w zachowywaniu pamięci o przeszłości. Podczas wydarzenia odczytano także listy od Marszałka Województwa Wielkopolskiego – Marka Woźniaka oraz Przewodniczącej Sejmiku Województwa Wielkopolskiego – Tatiany Sokołowskiej, w których wyrażono szacunek dla ofiar obozu oraz wagę pielęgnowania pamięci o tragicznej historii. Kulminacyjnym punktem obchodów były Apel Pamięci, salwa honorowa oraz złożenie kwiatów i zapalenie zniczy pod Ścianą Śmierci. Uroczystość odbyła się przy asyście honorowej 31. Bazy Lotnictwa Taktycznego Poznań-Krzesiny. Dziękujemy wszystkim za udział w tym ważnym wydarzeniu. Obchody objęli patronatem Marszałek Województwa Wielkopolskiego i Burmistrz Miasta Lubonia.
14 stycznia Galeria Biblioteki Miejskiej w Luboniu zapełniła się mieszkańcami Lubonia i okolic, a to za sprawą spektaklu „Ja i nie ja…”, wydarzenia towarzyszącego obchodom 80. rocznicy ewakuacji i likwidacji obozu karno-śledczego w Żabikowie. Młodzi adepci sztuki aktorskiej z grupy teatralnej COKOLWiEK, działającej przy Zespole Szkół im. Kryptologów Poznańskich w Luboniu pod opieką Aleksandry Kołcz i Przemysława Walkowiaka, zaprezentowali poruszające interpretacje poezji obozowej. Publiczność miała okazję usłyszeć utwory powstałe w czasie niemieckiej okupacji w Forcie VII, Żabikowie oraz w obozach Auschwitz-Birkenau, Mauthausen, Sachsenhausen i Ravensbrück. Spektakl głęboko poruszył widzów. Pełne emocji i ekspresji widowisko sprawiło, że wielu uczestników tego wydarzenia uroniło łzę i oddało się głębokiej refleksji. Dziękujemy wszystkim, którzy wzięli udział w tym wyjątkowym wieczorze. Szczególne podziękowania kierujemy do grupy teatralnej COKOLWiEK za ich wzruszający występ, który na długo pozostanie w naszej pamięci.
Publikacja ta stanowi upamiętnienie ofiar tragicznego marszu śmierci, jaki w styczniu 1945 r. przebyli więźniowie niemieckiego obozu karno-śledczego w Żabikowie. W opracowaniu podjęto próbę rekonstrukcji wydarzeń poprzedzających i ściśle opisujących moment likwidacji obozu oraz ewakuacji więźniów do KL Sachsenhausen. Na podstawie wspomnień byłych więźniów wytyczona została trasa, którą ewakuowano ich w głąb Rzeszy. Opisujemy warunki, w jakich przebiegała ewakuacja, przedstawiamy losy więźniów. W odróżnieniu od wielu wcześniejszych opracowań przedstawiających funkcjonowanie niemieckiego obozu karno-śledczego w Żabikowie, niniejsza praca zawiera pierwszy pełny opis ostatnich dni funkcjonowania miejsca eksterminacji i zbrodni popełnionych przez załogę obozu. (Jacek Nawrocik, Renata Wełniak, Jadę na śmierć. Polaku, odeślij to do rodziny, Żabikowo 2025. Wydanie II, poprawione i uzupełnione)
W dniach 19‒20 stycznia 2025 r. mija 80. rocznica ewakuacji i likwidacji niemieckiego obozu karno-śledczego w Żabikowie. Główne obchody zaplanowane zostały na 15 stycznia 2025 r. Ze względu na szczególny charakter uroczystości motywem przewodnim tych obchodów będzie hasło „Pamięć pokoleń”. W ramach wydarzenia o godzinie 10:00 odbędzie się sesja historyczna w Katolickiej Szkole Podstawowej im. ks. Franciszka Blachnickiego nr 6 w Luboniu. Druga część uroczystości zaplanowana na godz. 11:30 odbędzie się na terenie byłego niemieckiego obozu karno-śledczego w Żabikowie, podczas której oddamy hołd ofiarom poprzez Apel Pamięci i złożenie wiązanek kwiatów pod Ścianą Śmierci. W ramach obchodów zaplanowaliśmy również szereg wydarzeń towarzyszących. 10 stycznia 2025 (piątek) godzina 17:00 – wykład „Marsz Śmierci. Z Żabikowa do Sachsenhausen”, Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna w Nowym Tomyślu 14 stycznia 2025 (wtorek) godzina 18:00 – „Ja i nie ja…” Wieczór poezji obozowej, Biblioteka Miejska w Luboniu Podczas tego poruszającego wydarzenia aktorzy z grupy teatralnej COKOLWiEK, działającej przy Zespole Szkół im. Kryptologów Poznańskich w Luboniu zaprezentują utwory poetyckie stworzone w dwóch niemieckich obozach w Poznaniu – Forcie VII i w Żabikowie – oraz wiersze pisane w obozach, do których deportowani byli mieszkańcy Kraju Warty (Auschwitz, Ravensbrück, Sachsenhausen). 16 stycznia 2025 (czwartek) – godzina 13:00 – wykład „Marsz Śmierci. Z Żabikowa do Sachsenhausen” w ramach obchodów 80. rocznicy Marszu Śmierci, Szkoła Podstawowa im. Powstańców Wielkopolskich w Łomnicy – godzina 17:00 – wykład „Marsz Śmierci. Z Żabikowa do Sachsenhausen”, Biblioteka Publiczna w Zbąszyniu4 lutego 2025 (wtorek) godzina 17:00 – wykład „Marsz Śmierci. Z Żabikowa do Sachsenhausen”, Szkoła Podstawowa im. Powstańców Wielkopolskich w Miedzichowie 6 luty 2025 (czwartek) godzina 18:00 – wykład „Marsz Śmierci. Z Żabikowa do Sachsenhausen”, Sala Miejska w Buku 11 luty 2025 (wtorek) godzina 17:00 – wykład „Marsz Śmierci. Z Żabikowa do Sachsenhausen”, Biblioteka Miejska Miasta i Gminy w Słubicach Serdecznie zapraszamy do udziału obchodach.
Zapraszamy uczniów klas VII i VIII szkół podstawowych oraz uczniów klas ponadpodstawowych na cykl warsztatów dotyczących sztuki tworzonej przez osadzonych w obozach. Podczas cyklu spotkań uczestnicy zajęć zapoznają się z formami twórczości obozowej, dowiedzą się, z czego i jak tworzono oraz jaka była motywacja więźniów do działania. Warsztaty odbywać się będą przez trzy dni, a każdego dnia skupimy się na innym aspekcie: 28 stycznia, godzina 11:00 – Kto i co?Uczestnicy poznają rozmaite formy twórczości obozowej, a następnie sami wykonają pracę symbolizującą wybraną dziedzinę sztuki. 29 stycznia, godzina 11:00 – Jak i z czego?Uczestnicy spotkania poznają techniki i materiały dostępne w warunkach osadzenia, a następnie sami wykonają prace z wykorzystaniem nieoczywistych materiałów. 30 stycznia, godzina 11:00 – Po co?Uczestnicy zajęć dowiedzą się, w jakim celu tworzona była sztuka obozowa, jakie miała znaczenie w życiu obozowym, a następnie wykonają zakładki do książek . Wstęp na zajęcia jest bezpłatny.Obowiązują zapisy. Nie ma konieczności uczestniczenia we wszystkich spotkaniach – można zapisać się na wybrany dzień.Rezerwacji miejsca należy dokonać: Serdecznie zapraszamy!
