Uprzejmie informujemy, że rozpoczynamy rozbudowę Muzeum w Żabikowie. W związku z tym korzystanie z zasobów Archiwum będzie w najbliższym czasie utrudnione. Muzeum oraz teren byłego obozu pozostają dostępne dla zwiedzających.
13. Więzienie Policji Bezpieczeństwa i Wychowawczy Obóz Pracy
W latach 1943–1945 w Żabikowie, dziś będącym częścią miasta Luboń, funkcjonował obóz karno-śledczy noszący podczas okupacji oficjalną nazwę Więzienie Policji Bezpieczeństwa i Wychowawczy Obóz Pracy Poznań-Junikowo (niem. Polizeigefängnis der Sicherheitspolizei und Arbeitserziehungslager in Posen-Lenzingen. Został założony wiosną 1943 r. i do wiosny 1944 r. działał równolegle z Fortem VII. Po likwidacji obozu w Forcie VII był jego kontynuacją. Podlegał placówce gestapo w Poznaniu.
O uwięzieniu w Żabikowie decydowało przede wszystkim oskarżenie o wrogą działalność wobec III Rzeszy. Obóz był dla gestapo miejscem przetrzymywania aresztowanych na okres śledztwa i przesłuchań do czasu wydania lub wykonania wyroku. Był przejściowym miejscem odosobnienia, przeznaczonym głównie dla Polaków, ale więziono tu także obywateli Związku Radzieckiego (jeńców i uciekinierów z robót przymusowych), Słowaków, Holendrów, Luksemburczyków i Niemców. W zależności od przyczyny zatrzymania przydzielano aresztowanym odpowiednie kategorie: więźnia politycznego lub karnego. Większość więźniów politycznych osadzonych w obozie stanowili członkowie ruchu oporu, Armii Krajowej, Szarych Szeregów i organizacji scalonych z AK, takich jak: Narodowa Organizacja Wojskowa, Wielkopolska Organizacja Powstańcza, Polska Niepodległa.
Obóz funkcjonował do stycznia 1945 r., kiedy to zarządzono jego ewakuację do Rzeszy. Przed nadejściem wojsk radzieckich hitlerowcy częściowo spalili obóz, a więźniów politycznych i niezdolnych do ewakuacji rozstrzelali. Zwłoki zamordowanych spalono w obrębie baraku zwolnień i przyjęć (Abganszelle). Ewakuacja rozpoczęła się w nocy z 19 na 20 stycznia 1945 r. Pierwszą grupę więźniów przewieziono koleją do KL Sachsenhausen, a pozostałych przeznaczono do ewakuacji pieszej. Po dwóch tygodniach wędrówki dotarli oni także do KL Sachsenhusen, skąd dalej przenoszono więźniów do innych obozów, m.in. KL Ravensbrück i KL Mauthausen.
Obecnie obok terenu byłego obozu (udostępnionego zwiedzającym) znajduje się Muzeum Martyrologiczne w Żabikowie, gdzie oglądać można dwie wystawy stałe Więzienie Policyjne Policji Bezpieczeństwa oraz Wychowawczy Obóz Pracy w Posen-Lenzingen oraz Obozy pracy Przymusowej dla Żydów w Kraju Warty 1941- 1943.
RW Sprawdź, jak dojechać:
