
Od kilku lat Muzeum realizuje projekt „Archiwum Historii Mówionej”, który jest zbiorem relacji świadków nagranych w formacie audio i video.

Polecamy udział w webinarium „Osobiste historie na tle wielkich wydarzeń”, którego organizatorem jest Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Poznaniu.

W 2020 r. Muzeum Martyrologiczne w Żabikowie, przekazało do Pracowni Restauracji Książki Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu 38 obiektów znajdujących się w zbiorach Muzeum oraz 1 obiekt ze zbiorów Oddziału w Chełmnie nad Nerem, celem wykonania ich całkowitej konserwacji.

Z głębokim żalem zawiadamiamy, że w dniu 21 stycznia 2021 r. zmarł Jean Majerus były więzień obozu karno-śledczego w Żabikowie, następnie KL Sachsenhausen i KL Mauthausen, Ebensee. Przez wiele lat Jean Majerus wspierał działania mające na celu pielęgnowanie kontaktów polsko-luksemburskich, szczególnie na płaszczyźnie współpracy pomiędzy instytucjami kultury: Operą Poznańską i Théâtre Municipal de Luxembourg. Jean Majerus ur. się 10 października 1926 r. w Düdelingen w Wielkim Księstwie Luksemburg. Od września 1939 r. rozpoczął naukę w liceum męskim w Asch. W tym okresie był zaangażowany w katolicki ruch skautowski. Po wejściu Niemców do Luksemburga (w dniu 10 maja 1940 r.) został ewakuowany do Francji (Roanne, w departamencie Loary). Po zawieszeniu broni powrócił do Luksemburga. Zwierzchnictwo nad Księstwem objął tymczasem Gustaw Simon, gauleiter Kraju Mozeli. Od tego momentu rozpoczął się okres wzmożonych procesów germanizacji i nazifikacji. Zarządzeniem gaulaitera na okupowanym terenie w dniu 30 sierpnia 1942 r. wprowadzona została służba wojskowa. W konsekwencji czego, Jean Majerus trafił do niemieckiej Służby Pracy Rzeszy (RAD), został skierowany do oddziału, który stacjonował w Gębicach w powiecie mogileńskim. W czasie wykonywania robót w Mieczysławowie (pow. włocławski) został aresztowany za podżeganie do buntu, a wraz z nim trzech jego kolegów: Jeannot Peffer, Nicky Grashoff i Roger Mergen. Po kilku dniach od zatrzymania przewiezieni zostali oni do Poznania, gdzie poddano ich przesłuchaniom w Okręgowym Sztabie Pracy w Poznaniu przy RAD (mieszczącym się przy dzisiejszej ul. Kantaka 4 w Poznaniu). W dniu 4 listopada 1944 r. przekazani zostali w ręce gestapo, a następnie osadzono ich w celi K1 obozu karno-śledczego w Żabikowie. Jean Majerus przebywał w obozie do stycznia 1945 r. tj. do momentu likwidacji więzienia policji bezpieczeństwa. Był ewakuowany w marszu pieszym z Żabikowa do Sachsenhausen skąd został odtransportowany do KL Mauthausen – podobóz Ebensee. Odzyskał wolność w dniu wyzwolenia obozu przez armię amerykańską 6 maja 1945 r. Po wojnie powrócił do Luksemburga. Udzielał się aktywnie w Luksemburskiej Wspólnocie Obozowej Mauthausen. Był członkiem Rady Narodowej Ruchu Oporu i członkiem zarządu Narodowej Fundacji Ruchu Oporu FONARES oraz stworzonego przez Ministerstwo Kultury ‒ Muzeum Ruchu Oporu. W 1969 r. został odznaczony przez Wielkiego Księcia Luksemburga Medalem Ruchu Oporu. W 1988 r. otrzymał Krzyż Oświęcimski, a Prezydent Austrii odznaczył go Wielkim Medalem za Zasługi. W 1947 r. w Luksemburgu ukazały się wspomnienia Jeana Majerusa opisujące likwidację i ewakuację obozu karno-śledczego w Żabikowie. Autor, jako naoczny świadek i uczestnik wydarzeń w sposób subiektywny opisał gehennę ostatnich dni funkcjonowania obozu oraz ewakuacji pieszej więźniów z Żabikowa do KL Sachsenhausen. W 2003 r. Muzeum Martyrologiczne w Żabikowie po raz pierwszy w języku polskim wydało fragmenty relacji Jeana Majerusa w publikacji „Ewakuacja obozu w Żabikowie w 1945 roku”. Jean Majerus pozostanie w naszej pamięci jako niestrudzony opiekun pamięci Kolegów luksemburczyków, więźniów obozu w Żabikowie. Wspierał przy tym działalność merytoryczną Muzeum. To dzięki Jego życzliwości i energii Muzeum nasze wzbogaciło się o wiele interesujących materiałów archiwalnych dotyczących okupacyjnych losów Luksemburga, jego mieszkańców i Jego samego za co pozostaniemy mu zawsze wdzięczni.

19 kwietnia 2021 roku przypada 78. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim. Utworzone 2 października 1940 roku w Warszawie przez władze niemieckie getto, skupiło na swym terenie ponad 400 tys. Żydów.

Szukając nowych form współpracy z Państwem oraz uczniami w czasie, gdy nasze Muzeum pozostaje zamknięte przygotowaliśmy dla Państwa ofertę edukacyjną zajęć on-line.

Odcinek 1: Krystyna Waligóra
Muzeum w Żabikowie upamiętniając osadzonych w obozie karno-śledczym w Żabikowie, realizuje projekt Archiwum Historii Mówionej, który jest zbiorem nagranych przez pracowników Muzeum relacji z byłymi więźniami obozu karno-śledczego w Żabikowie, Fortu VII, KL Auschwitz oraz innych miejsc kaźni.

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom zwiedzających w czasie panującej pandemii, Muzeum Martyrologiczne w Żabikowie zaprasza do zapoznania się ze stałą ekspozycją w formie wirtualnego spaceru 3D. Spacer jest dostępny również w angielskiej wersji językowej.

19 stycznia na terenie obozu w Żabikowie upamiętniono więźniów pomordowanych przez Niemców w styczniu 1945 r. podczas likwidacji i ewakuacji obozu. Na początku 1945 r. w związku ze zbliżaniem się Armii Czerwonej, Niemcy zarządzili likwidacje obozu i ewakuację pozostałych przy życiu więźniów do KL Sachsenhausen. Wieczorem 19 stycznia SS-mani rozstrzelali i spalili w tzw. baraku zwolnień i przyjęć (Abgangszelle) więźniów politycznych, którzy mieli zasądzone wyroki śmierci a także wszystkich chorych i niezdolnych do marszu. Przed północą wyprowadzono osadzonych z obozu i podpalono wszystkie baraki a także zniszczono dokumentację obozową. Więźniów politycznych wywieziono w wagonach bydlęcych do KL Sachsenhausen. Gdy 22 stycznia 1945 r. transport dotarł do miejsca przeznaczenia w wagonach znaleziono ciała 37 zmarłych. Pozostałych osadzonych w obozie żabikowskim prowadzono w kierunku KL Sachsenhausen w tzw. „marszu śmierci”, podczas którego wielu z nich zmarło z powodu wycieńczenia i mrozu, niektórym udało się uciec, eskortujący ich SS-mani po drodze zabijali tych, których uznali za niezdolnych do dalszej drogi, np. w Łomnicy koło Zbąszynia zamordowano 17 więźniów. Hołd pomordowanym w styczniu 1945 r. więźniom obozu żabikowskiego oddali przedstawiciele władz Lubonia: Burmistrz Miasta Lubonia Małgorzata Machalska, Zastępca Burmistrza Miasta Luboń Dorota Franek, Wiceprzewodniczący Rady Miasta Luboń Piotr Izydorski. W skromnej uroczystości, spowodowanej sytuacją pandemiczną, wzięli udział także pracownicy Muzeum Martyrologicznego w Żabikowie. Ofiary tragicznych wydarzeń związanych z likwidacja i ewakuacją obozu w Żabikowie upamiętniono minutą ciszy, złożeniem kwiatów i zapaleniem zniczy pod Ścianą Śmierci. Następnie dyrektor Muzeum dr Anna Ziółkowska przedstawiła w krótkim wystąpieniu tragiczne losy ewakuowanych więźniów. W ramach obchodów wydarzeń rocznicowych, na cmentarzu parafialnym w Luboniu, zapalono znicze na mogile zbiorowej w której spoczywa 33 Polaków, więźniów obozu w Działdowie na Mazurach, zamordowanych przez Niemców 22 stycznia 1945 r. a także żołnierze Armii Krajowej z Inspektoratów Rejonowych Leszno i Środa Wlkp., rozstrzelani w styczniu 1945 r. przed likwidacją obozu. Muzeum Martyrologiczne w Żabikowie od początku swojego istnienia prowadzi aktywną działalność zmierzającą do upowszechnienia wiedzy na temat tragicznych wydarzeń związanych z likwidacją i ewakuacja obozu w Żabikowie zarówno wśród mieszkańców Lubonia i Poznania jak i młodzieży szkolnej z wielkopolskich szkół. Fot. MMŻ

Ze smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci Andrzeja Beryta historyka sztuki i muzealnika zasłużonego inicjatora powstania, organizatora i wieloletniego dyrektoraMuzeum Martyrologicznego w Żabikowie Odszedł Człowiek niestrudzonej pasji, zapału i wiedzy, inicjator wielu przedsięwzięć popularyzujących wiedzę o II wojnie światowej. Z wielkim żalem żegnamy dziś Pana Dyrektora, który na zawsze pozostanie w naszej pamięci Pracownicy Muzeum Martyrologicznego w Żabikowie