11. Lager Glowna. Obóz przesiedleńczy dla ludności polskiej na Głównej w Poznaniu

Obóz dla wysiedlonych w Poznaniu przy ul. Bałtyckiej w dzielnicy Główna (niem. Lager Glowna, Stammlager Glowna, Internierungslager Glowna lub Durchangslager Glowna) został utworzony w ostatnich dniach października 1939 r. na podstawie Zarządzenia o rozpoczęciu wysiedleń ludności polskiej z ziem wcielonych do Rzeszy na obszar Generalnego Gubernatorstwa z dnia 30 października 1939 r. Wśród osób wyznaczonych do natychmiastowej deportacji znaleźli się Polacy, m.in. przedstawiciele inteligencji, członkowie partii politycznych oraz organizacji polskich, których działania uznano za wrogie wobec III Rzeszy, a także Żydzi.
W przeprowadzeniu akcji wysiedleńczych brali udział członkowie oddziałów szturmowych SA, sztafet ochronnych SS, policji ochronnej Schutzpolizei, żandarmerii, a także członkowie Selbstschutzu. Usuwanie Polaków z ich domów przeprowadzano zawsze niespodziewanie: rodzinom dawano 15–30 minut na spakowanie niewielkiego bagażu z najpotrzebniejszymi rzeczami. Nie było wolno im zabrać kosztowności, a cały pozostały majątek przechodził na własność III Rzeszy. Następnie ludzi przewożono samochodami ciężarowymi lub autobusami do obozu na Głównej.
Pierwsza grupa Polaków (217 osób) wyznaczona do wysiedlenia została sprowadzona do obozu na Głównej 5 listopada 1939 r. Sam obóz został utworzony w pobliżu bocznicy kolejowej w starych barakach magazynu wojskowego, które łącznie pomieścić mogły 4–4,5 tys. ludzi; otoczono go drutami kolczastymi i wieżami wartowniczymi. Obóz posiadał zarówno niemiecką administrację, jak i polską. Wiosną 1940 r. zatrudnionych było tam ok. 170 funkcjonariuszy niemieckich. Wśród osób wysiedlonych znaleźli się m.in. profesorowie Uniwersytetu Poznańskiego, nauczyciele, lekarze, adwokaci, kupcy. Przybyłych do obozu kwaterowano w barakach, gdzie warunki życia były tragiczne. Szczególnie zimą, kiedy ograniczano możliwości ogrzewania baraków, ludzie chorowali, co w przypadku ludzi starszych czy dzieci niekiedy kończyło się śmiercią. W trakcie oczekiwania, czasami wiele dni na transport kolejowy do Generalnego Gubernatorstwa (GG), Polacy byli kierowani do różnych robót na terenie obozu – prac porządkowych czy pracy w kuchni.
Do obozu przesiedleńczego na Głównej od grudnia 1939 r. zaczęto kierować także Żydów, głównie z Poznania, których wysiedlono w okolicę Lublina. Kolejne grupy Żydów zostały deportowane jeszcze wiosną 1940 r. na wschód do GG. Wiosną 1940 r. z obozu na Głównej została deportowana także grupa ok. 450 Romów. Obóz na Głównej funkcjonował do 1 maja 1940 r., nie oznaczało to jednak wstrzymania deportacji ludności polskiej do GG. Kolejne grupy Polaków z Poznania i okolic były wywożone do obozów przejściowych na terenie Łodzi. Przyjmuje się, że w okresie od 5 listopada 1939 r. do 20 maja 1940 r. do GG deportowano 31 tys. 424 Polaków, 1112 Żydów oraz 450 Romów.
Obecnie jest to teren przemysłowy, na którym znajdują się hurtownie oraz hale produkcyjne.
Tablica upamiętniająca wysiedlonych Polaków stoi przy wjeździe z ul. Bałtyckiej w ul. Chemiczną.
PM Sprawdź, jak dojechać: