Ułatwienia dostępu

DOTACJE:   PL flaga  

Pamiętamy


Gen. Henryk Kowalówka

Image

W dniu 2 czerwca b.r. mija 76. rocznica rozstrzelania komendanta Okręgu Poznańskiego Armii Krajowej gen. Henryka Kowalówki (ps. „Zrąb) oraz jego żołnierzy, którzy zginęli w egzekucji (2 czerwca 1944 r.) na terenie obozu karno-śledczego w Żabikowie. Pamięć o nich pozostaje wciąż żywa m.in. dzięki odbywającym się od kilkunastu lat uroczystościom organizowanym na terenie byłego niemieckiego obozu karno-śledczego w Żabikowie. Uroczystości w dniu 2 czerwca w sposób symboliczny upamiętniają także innych zamordowanych członków wielkopolskiej konspiracji. Każdego roku w obchodach udział brali kombatanci, rodziny więźniów obozu w Żabikowie, przedstawiciele władz państwowych i samorządowych oraz młodzież szkolna. Corocznie upamiętniane wydarzenia skłaniają do refleksji i przemyśleń, wspomnień o tych ludziach, którzy odważnie i dzielnie służyli Ojczyźnie w potrzebie, płacąc za to najwyższą cenę ‒ własne życie. W ubiegłych latach obchody składały się z dwóch elementów: mszy świętej w przestrzeni upamiętnionej ‒ na terenie miejsca pamięci w Żabikowie oraz uroczystości patriotycznej będącej hołdem złożonym żołnierzom Armii Krajowej oraz organizacji z nią scalonych jak: Narodowa Organizacja Wojskowa, Wielkopolska Organizacja Powstańcza, Polska Niepodległa.

Tegoroczna uroczystość ze względu na zagrożenie epidemiczne oraz wprowadzone środki bezpieczeństwa w tej bezprecedensowej sytuacji zorganizowana została w zmienionej formie.  Nie będzie to uroczystość o charakterze masowym. Obchody dostosowane zostały do ograniczeń wynikających z pandemią Covid-19.

W dniu 2 czerwca 2020 r. o godz. 12.00 zostaną złożone wiązanki kwiatów pod „Ścianą Śmierci” na terenie byłego niemieckiego obozu karno-śledczego w Żabikowie.

Szanowni Państwo,

zapraszamy do oddania osobistego hołdu pomordowanym i ofiarom obozu żabikowskiego. Teren miejsca pamięci otwarty jest każdego dnia do godz. 17.00.  Odwiedzający są zobowiązani do przestrzegania „Regulaminu zwiedzania Muzeum i zasad wprowadzonych w związku z pandemią” (informacja dostępna na stronie internetowej Muzeum).  

Biogram

Gen. Henryk Kowalówka urodził się 5 stycznia 1897 r. w Brzezince pod Wadowicami. W 1914 r. wstąpił jako ochotnik do Legionów Józefa Piłsudskiego i służył w I Brygadzie. W 1916 r. został wcielony do armii austriackiej a następnie wysłany na front włoski, gdzie został ranny. Po powrocie do kraju związał się z Polska Organizacją Wojskową. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r. podczas której został ciężko ranny. Za odwagę i waleczność został awansowany do stopnia podporucznika i odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari. W 1939 r. został awansowany do stopnia podpułkownika. W czasie kampanii wrześniowej służył w 72 pułku piechoty. Uczestniczył w walkach granicznych na Górnym Śląsku. Brał udział także w nocnym uderzeniu na Tomaszów Lubelski. Unikając niewoli przedostał się do Kielc, a później do Krakowa. Był współzałożycielem konspiracyjnej Organizacji Orła Białego, organizował Okręg Śląski Związku Walki Zbrojnej (ZWZ), następnie został Komendantem Okręgu Poznańskiego Armii Krajowej (AK). Ze względów konspiracyjnych przyjmował różne pseudonimy takie jak „Kosiarz”, „Dziedzic”, „Profesor”, „Zrąb”. Jako tymczasową siedzibę Okręgu wybrał Ostrów Wielkopolski. Kierował akcją scaleniowa z Narodową Organizacją Wojskową (NOW) i Narodową Organizacją Bojową (NOB). Dzięki swojej energicznej pracy przyczynił się do rozbudowania struktur sztabowych i terytorialnych Okręgu Poznańskiego AK a także sieci wywiadowczej i Kedywu. Henryk Kowalówka przygotował także plan działań operacyjnych Okręgu Poznańskiego w obliczu działań powstańczych. Wielokrotnie przemierzał podległy mu teren by kontaktować się z inspektorami rejonowymi i komendantami obwodów. Aresztowany 22 stycznia 1944 r., był poddany brutalnemu śledztwu w siedzibie gestapo w Domu Żołnierza w Poznaniu. Rozstrzelany został 2 czerwca 1944 r. na terenie obozu karno-śledczego w Żabikowie. Pośmiertnie awansowany do stopnia generała brygady.  

W dniu 2 czerwca 1944 r. o godz. 19.00 zostali rozstrzelani:

kpt. Zbigniew Krzekotowski (ps. ‘Michał”), szef Wydziału I sztabu okręgu,

kpt. Zbigniew Krzekotowski (ps. ‘Michał”), szef Wydziału I sztabu okręgu,

ppor. Leon Piasecki (ps. „Wąs”), szef Wydziału Szkolenia i komendant obwodu AK Poznań-Łazarz,

ppor. Leon Piasecki (ps. „Wąs”), szef Wydziału Szkolenia i komendant obwodu AK Poznań-Łazarz,

por. Donat Wyderkowski (ps. „Gert”), szef łączności operacyjnej okręgu,

por. Donat Wyderkowski (ps. „Gert”), szef łączności operacyjnej okręgu,

Konrad Latanowicz (ps. „Adam”), szef Okręgowego Biura Informacji i Propagandy.

Konrad Latanowicz (ps. „Adam”), szef Okręgowego Biura Informacji i Propagandy.

W dniu 7 czerwca 1944 r. o godz. 19.00 został rozstrzelany: 

ppłk Jan Kamiński (ps. „Franek”, „Rokita”), szef sztabu poznańskiego okręgu AK.

Image

Zaplanuj wizytę

Adres:

ul. Niezłomnych 2, 62-030 Luboń

tel: +48 61 813-06-81

Godziny otwarcia:

wtorek-piątek: 9.00 – 15.00

sobota-niedziela: 10.00 – 14.00

poniedziałek: nieczynne

WSTĘP DO MUZEUM BEZPŁATNY

Lokalizacja Muzeum Martyrologicznego w Żabikowie, ul. Niezłomnych 2
Image
Image
logo_herb_poziom_iksww_white.png
Image
Facebook
Image
Image