Teki edukacyjne „Obozy pracy przymusowej dla Żydów w Wielkopolsce”

Przygotowana została przy współpracy Muzeum Martyrologicznego w Żabikowie oraz Zakładu Dydaktyki Historii Instytutu Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Niniejsze opracowanie wyróżnia się na tle wielu innych publikacji opowiadających o dziejach Wielkopolski w czasie II wojny światowej tym, że w pełni poświęcone jest losom ludności żydowskiej osadzonej w obozach pracy przymusowej. W latach 1941–1943 w okupowanej przez Niemców Wielkopolsce założonych zostało około 143 tego rodzaju obozów dla Żydów, z czego 29 funkcjonowało na terenie Poznania i na jego obrzeżach. Powstanie ich łączy się z podjęciem na terenie miasta przedsięwziąć urbanistycznych mających na celu m.in.: poszerzenie jego granic administracyjnych w kierunku wschodnim i zachodnim, modernizację terenów zielonych, budowę nowych obiektów, szlaków kolejowych i drogowych. Realizacja tych zadań wymagała zatrudnienia dużej liczby robotników. Jako tzw. „siłę roboczą” zaczęto wykorzystywać deportowaną z gett ludność żydowską, którą koncentrowano w obozach. Stworzone przez administrację hitlerowską warunki życia w obozach: terror, głód, prowizoryczna opieka medyczna, wyniszczająca organizm praca powodowały, że faktycznie stały się one miejscami wegetacji i stopniowej eksterminacji. Wydawnictwo to kierujemy do nauczycieli szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych uczących takich przedmiotów, jak: historia, język polski, wiedza o społeczeństwie, etyka.

Pakiet podzielony jest na dwie części: opisową i multimedialną. W części pierwszej zawarty jest rys historyczny obozów pracy przymusowej dla Żydów w Wielkopolsce oraz uwagi metodyczne. Z kolei część druga obejmuje dziesięć scenariuszy zajęć dydaktycznych, w tym czterech skierowanych do nauczycieli uczących na poziomie gimnazjalnym oraz sześciu adresowanych do pedagogów szkół ponadgimnazjalnych. Dodatkowo do każdej propozycji lekcji załączamy bogaty materiał źródłowy (fotografie, mapy, plany, dokumenty, karty pracy). Pakiet zawiera także bibliografię kalendarium Zagłady, słownik pojęć, które nauczyciel może wykorzystać podczas lekcji. W skład pakietu wchodzi także płyta DVD, na której znajdują się fragmenty wywiadów nagranych ze „Świadkami Czasu” oraz zrealizowane przez Muzeum filmy „Stadion” i „Listy do Lilli”.

Sądzimy, że zaprezentowany w niniejszym wydawnictwie materiał dydaktyczny będzie dla Państwa ciekawą propozycją do przeprowadzenia zajęć szkolnych poświęconych tematyce obozów pracy przymusowej dla Żydów funkcjonujących w Wielkopolsce w latach 1941‒1943.

Przedsięwzięcie zrealizowano dzięki dofinansowaniu ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, tytuł zadania: „Ochrona i opieka nad ważnym kulturowo i historycznie obiektem muzealnym – miejscem pamięci w Chełmnie nad Nerem”.