SS-Oberführer Erich Naumann

ur. 29 kwietnia 1905 r. w Miśni w Saksonii, w 1929 r. wstąpił do NSDAP, a od 1930 r. działał w SA. W lipcu 1935 r. przeszedł do SS w randze SS-Sturmbannführera. W tym samym roku rozpoczął karierę w Służbie Bezpieczeństwa (SD). Kierował rejonami SD w Norymberdze i w Szczecinie, a w 1938 r. powierzono mu kierowanie nadrejonem SD Wschód. Jako funkcjonariusz Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy (RSHA), we wrześniu 1939 r. objął dowództwo nad utworzoną we Frankfurcie nad Odrą grupa operacyjną Policji Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa Einsatzgruppe VI, która otrzymała zadanie pacyfikacji zajętej przez Wehrmacht Wielkopolski. Po ataku hitlerowskich Niemiec na Związek Radziecki jako SS-Brigadeführer od listopada 1941 r. do marca 1943 r. stał na czele Einsatzgruppe B, która dokonała eksterminacji ludności żydowskiej na terenie okupowanej Białorusi. Za zbrodnie dokonane na białoruskich Żydach został skazany na śmierć w procesie norymberskim, jaki toczył się przeciwko członkom Einsatzgruppen w latach 1947–1948 przed Amerykańskim Trybunałem Wojskowym. Wyrok wykonano 7 czerwca 1951 r.

22 sierpnia 1939 r., na spotkaniu z wyższymi dowódcami wojskowymi w Obersalzbergu, przywódca Trzeciej Rzeszy Adolf Hitler oznajmił, że celem inwazji na Polskę będzie: „zniszczenie Polski bez reszty” oraz „usunięcie jej wszystkich żywotnych sił”. Tymi „żywotnymi siłami” byli zwłaszcza przedstawiciele inteligencji polskiej, którzy aktywnie działali m.in. na rzecz polskości Wielkopolski. 

W lipcu 1939 r. zostało zawarte porozumienie pomiędzy SS-Grupenführerem Reinhardem Heydrichem, szefem` Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy (Reichssicherhauptamt, RSHA) a Dowództwem Sił Lądowych (Oberkommando des Herres), na którego czele stał gen. Walter von Brauchitsch. Porozumienie to zakładało, że każdej z pięciu armii niemieckich, które miały brać udział w agresji na Polskę, będą towarzyszyły tzw. grupy operacyjne Policji Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa (Einsatzgruppen der Sicherheitspolizei und des Sicherheitsdienst). Oficjalnie celem oddziałów operacyjnych była pomoc w pacyfikowaniu i zabezpieczaniu obszarów Polski zajętych przez Wehrmacht. Pomimo bezpośredniej podległości dowódcom poszczególnych armii, grupy operacyjne zachowały samodzielność w realizacji wytycznych kierowanych z referatu nadzorującego przebieg „Akcji Tannenberg”, która według notatki Heydricha do Himmlera (z 2 lipca 1940 r.) miała charakter „nadzwyczaj radykalny, mianowicie chodziło w niej m.in. o likwidację szerokich polskich kół kierowniczych, obejmującą tysiące osób”. 

Fotografia przedstawiająca niemiecki regiment policyjny, biorący udział w pacyfikacji okupowanej przez Niemców Wielkopolski.

Notatka z narady, jaka odbyła się w dniu 11 września 1939 r. we Frankfurcie nad Odrą pod kierownictwem przedstawiciela szefa zarządu cywilnego SS-Oberführera Herberta Melhorna, w której uczestniczył dowódca  Einsatzgruppe VI SS-Oberführer Erich Naumann. Podczas narady stwierdzono, że grupa operacyjna Policji Bezpieczeństwa będzie podlegać szefowi administracji cywilnej i za jego pośrednictwem ma składać dowódcy Poznańskiego Okręgu Wojskowego meldunki dzienne o stanie liczebnym i o nastrojach ludności. Zaplanowano także podczas tej narady wymarsz grupy operacyjnej z Frankfurtu nad Odrą do Poznania na dzień 12 września 1939 r. z jednoczesnym zastrzeżeniem, że sztab zaopatrzeniowy tej grupy ma pozostać we Frankfurcie

Wkraczającej do Wielkopolski 4. Armii przydzielono grupę operacyjną Einsatzgruppe IV, którą dowodził SS-Brigadeführer Lothar Beutel, zaś 8. Armii Einsatzgruppe III, na czele której stał SS-Obersturmbannführer dr. Ludwig Fiszer. Po utworzeniu przez Niemców Poznańskiego Okręgu Wojskowego, powołano nową grupę operacyjną hitlerowskiej Policji Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa – Einsatzgruppe VI, na czele której stanął wysoki funkcjonariusz RSHA, SS-Oberführer Erich Naumann. Jego zastępcą został SS-Standartenführer Walter Potzelt, zaś służbą bezpieczeństwa (SD) w Einsatzgruppe VI dowodził SS-Sturmbannführer Albert Rapp. Innymi ważnymi osobami w sztabie Einsatzgruppe VI byli SS-Untersturmführer Emil Haussmann, uważany za prawą rękę Ericha Naumanna, oraz oficer łącznikowy Einsatzgruppe VI z Wehrmachtem – SS-Hauptsurmführer Robert Mohr.

Notatka służbowa z narady, jaka odbyła się w dniu 12 września 1939 r. we Frankfurcie nad Odrą, podczas której ustalono ostatecznie termin wymarszu oddziałów  Einsatzgruppe VI do Poznania na dzień 13 września 1939 r. na godz. 6.30 rano